قانون 272 مالیاتی چیست؟ چه کسانی مشمول این قانون می‌شوند؟

آیا با مفهوم حسابرسی مالی و اهمیت آن در فرآیند پرداخت مالیات آشنا هستید؟ قانون 272 مالیات‌های مستقیم، یکی از مهم‌ترین قوانینی است که به موضوع حسابرسی و تهیه گزارش حسابرسی مالیاتی می‌پردازد.

قبل از معرفی قانون 272 مالیاتی باید بدانید که قانون خاصی وجود دارد به نام “قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذی‌صلاح به‌عنوان حسابدار رسمی” که در سال ۱۳۷۲ تصویب شد؛ این قانون مشخص می‌کند که چه شرکت‌هایی باید حتما از یک حسابدار رسمی برای بررسی صورت‌های مالی‌شان استفاده کنند اما لیستی که در این قانون ارائه شده کامل نیست یعنی علاوه به این لیست هر ساله اداره امور مالیاتی لیستی تکمیلی را اعلام می کند.

قانون 272 کمی پیچیده به نظر می رسد اما بیایید این قانون را به زبان بسیار ساده بررسی کنیم؛ سازمان مالیاتی هر ساله تا آخر دی ماه، فهرستی از افراد یا شرکت‌هایی را اعلام می‌کند که باید صورت‌های مالی حسابرسی شده خود را به همراه اظهارنامه مالیاتی‌شان ارائه دهند ( همان لیست تکمیلی) . این افراد و شرکت‌ها باید از یک حسابدار رسمی یا موسسه حسابرسی معتبر بخواهند که صورت‌های مالی‌شان را بررسی و تایید کند.

این قانون به این دلیل وجود دارد که دولت می‌خواهد از صحت و دقت اطلاعات مالی شرکت‌ها و افراد مطمئن شود. با حسابرسی صورت‌های مالی، از تخلفات مالیاتی و پنهان‌کاری و حتی فرار مالیاتی جلوگیری می‌شود و شفافیت مالی در کشور افزایش می‌یابد.

• حسابرسی صورت‌های مالی به این معنی است که یک حسابدار متخصص، تمام اسناد و مدارک مالی یک شرکت یا فرد را بررسی می‌کند تا مطمئن شود که همه چیز طبق قوانین و استانداردهای حسابداری انجام شده است.

• جامعه حسابداران رسمی ایران، سازمانی است که حسابداران رسمی عضو آن هستند و فعالیت‌های حسابرسی را انجام می‌دهند.

به عبارت ساده‌تر اگر شما یک شرکت یا فردی هستید که مشمول این قانون می‌شوید، باید هر سال از یک حسابدار رسمی بخواهید که صورت‌های مالی‌تان را بررسی کند و سپس این صورت‌های مالی را همراه با اظهارنامه مالیاتی‌تان به سازمان مالیاتی ارائه دهید.

اطلاع‌رسانی اداره امور مالیاتی از طریق روش‌های مختلفی، از جمله انتشار در روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران و یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار یا سامانه الکترونیکی مربوطه، صورت می‌گیرد.

نکته: در صورت عدم ارائه گزارش حسابرسی مالی در مهلت تعیین‌شده، علاوه بر جریمه‌ای معادل بیست درصد (۲۰٪) مالیات متعلق، درآمد مشمول مالیات آنها براساس مقررات این قانون و از طریق رسیدگی تعیین خواهد شد.

تبصره ۱: صورت‌های مالی حسابرسی‌شده طبق این ماده و محتوای گزارش‌های حسابرسی و بازرسی قانونی مربوطه که در چارچوب مقررات این قانون تنظیم شده‌اند، می‌توانند توسط ادارات مالیاتی برای تعیین درآمد مشمول مالیات اشخاص مذکور مورد استفاده و استناد قرار گیرند.

تبصره ۲: سازمان امور مالیاتی کشور مجاز است حسابرسی صورت‌های مالی یا تهیه گزارش‌های مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی را به سازمان حسابرسی یا موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران واگذار نماید؛ در این حالت، پرداخت هزینه حسابرسی مالیاتی براساس مقررات مربوط، بر عهده سازمان امور مالیاتی کشور خواهد بود.

مشمولین قطعی قانون 272 مالیاتی

شرکت‌های بزرگ و بورسی: شرکت‌هایی که سهام آن‌ها در بورس معامله می‌شود یا در حال طی کردن مراحل پذیرش در بورس هستند، شرکت‌هایی که فعالیت آن‌ها در حوزه‌های خاصی مانند حسابرسی، بازرسی و … است و توسط سازمان حسابرسی نظارت می‌شوند.

شرکت‌ها و مؤسسات بزرگ

• شرکت‌های سهامی عام و شرکت‌های زیرمجموعه آن‌ها

• مؤسسات و نهادهای دولتی و غیردولتی و شرکت‌های زیرمجموعه آن‌ها

• شعب و نمایندگی‌های شرکت‌های خارجی در ایران

شرکت‌ها و افراد با درآمد بالا؛ همه شرکت‌ها و افرادی که مجموع درآمد سالیانه آن‌ها بیش از 80 میلیارد تومان یا مجموع دارایی‌های آن‌ها بیش از 150 میلیارد تومان باشد، شرکت‌های پیمانکاری نیز اگر مجموع قراردادهای منعقد شده آن‌ها بیش از 80 میلیارد تومان باشد، مشمول این گروه می‌شوند.

بخشودگی مالیات قانون 272 شامل چه کسانی است؟

در سال ۱۳۹۹، سازمان امور مالیاتی کشور تصمیم گرفت تا به برخی از مودیان مالیاتی که در پرداخت مالیات‌های خود دچار مشکل شده بودند، فرصتی دوباره دهد. این بخشودگی به منظور تشویق مودیان به پرداخت بدهی‌های معوقه و ایجاد فرصتی برای شروع دوباره مالیاتی صادر شد.

بخشودگی شامل افرادی می‌شود که مشمول ماده ۲۷۲ قانون مالیات‌های مستقیم هستند و جرایم مالیاتی ناشی از عدم پرداخت به موقع مالیات را بر عهده دارند. برای اینکه بتوانید از این بخشودگی استفاده کنید، باید شرایط زیر را داشته باشید:

• باید تمام یا بخشی از بدهی مالیاتی اصلی خود را پرداخت کنید.

• مبلغ جرایمی که بخشیده می‌شود، حداکثر تا ۵ میلیارد تومان است.

• این بخشودگی شامل تمام جرایم مالیاتی نمی‌شود و فقط به برخی از جرایم مشخص شده در بخشنامه سازمان امور مالیاتی تعلق می‌گیرد.

گزارش حسابرسی مالیاتی، شامل چه مواردی است؟

اظهارنظر درباره کفایت اسناد و مدارک حسابداری:

• آیا تمام اسناد و مدارک مربوط به فعالیت‌های مالی شرکت یا شخص، از جمله فاکتورها، رسیدها، قراردادها و … در اختیار حسابرس قرار گرفته است؟

• آیا ارقام مندرج در اسناد صحیح و بدون خطا هستند؟

• آیا اسناد و مدارک تهیه شده مطابق با اصول و استانداردهای حسابداری پذیرفته شده هستند؟

• آیا تغییرات قابل توجهی در اسناد و مدارک نسبت به دوره‌های قبل وجود دارد و دلایل این تغییرات چیست؟

تعیین درآمد مشمول مالیات:

• حسابرس تمام منابع درآمدی شرکت یا شخص را شناسایی می‌کند، از جمله درآمد حاصل از فروش کالا و خدمات، درآمد سرمایه‌ای، درآمد اجاره و …

• حسابرس با کسر هزینه‌های قابل قبول از درآمد کل، درآمد خالص را محاسبه می‌کند.

• همچنین حسابرس معافیت‌ها و کسورات قانونی را اعمال می‌کند تا به درآمد مشمول مالیات برسد.

بررسی مالیات‌های تکلیفی:

• حسابرس بررسی می‌کند که آیا مالیات‌هایی مانند مالیات بر حقوق و دستمزد، مالیات بر ارزش افزوده و … که باید از دیگران کسر می‌شد، به درستی محاسبه و پرداخت شده است.

• همچنین وی بررسی می‌کند که آیا این مالیات‌ها در موعد مقرر به سازمان امور مالیاتی پرداخت شده است یا خیر.

• او بررسی می‌کند که آیا فعالیت‌های مالی شرکت یا شخص مطابق با قوانین و مقررات مالیاتی و سایر قوانین مرتبط است یا خیر.

• و حتی ممکن است حسابرس، ریسک‌های مالی که شرکت یا شخص با آن مواجه است را شناسایی کند و به آن‌ها اشاره کند.

اهمیت مشاور مالی و حسابرسی در اجرای ماده 272

داشتن یک مشاور مالی و حسابرسی باتجربه برای اجرای صحیح ماده 272 قانون مالیات‌های مستقیم و انجام حسابرسی، امری بسیار ضروری است. این مشاوران با دانش و تخصص خود، می‌توانند به شما در زمینه‌های مختلف کمک کنند.

• قوانین مالیاتی بسیار پیچیده و دائماً در حال تغییر هستند. یک مشاور مالی می‌تواند به شما کمک کند تا از آخرین تغییرات قوانین آگاه شوید و از تبعات عدم رعایت آن‌ها اجتناب کنید.

• از سوی دیگر، حسابرسی مالیاتی یک فرآیند تخصصی است که نیازمند دانش و مهارت‌های خاصی است. یک مشاور حسابرسی با تجربه می‌تواند به شما کمک کند تا گزارش حسابرسی باکیفیتی تهیه کنید و از نظر سازمان امور مالیاتی مورد قبول واقع شود تا از بروز خطاهای احتمالی در محاسبات مالیاتی جلوگیری شده و ریسک‌های مالیاتی شما کاهش یابد.

• مشاوران مالی در زمینه‌های مختلف مالیاتی، از جمله برنامه‌ریزی مالیاتی، بهینه‌سازی مالی و حل اختلافات مالیاتی، می‌توانند به شما مشاوره‌های تخصصی ارائه دهند و در زمان و هزینه شما نیز صرفه جویی کنند.

• در نهایت، داشتن یک مشاور مالی و حسابرسی باتجربه می‌تواند به شما کمک کند تا به طور کامل از مزایای ماده 272 بهره‌مند شوید و از بروز مشکلات مالیاتی جلوگیری کنید.